6.9 büyüklüğündeki İzmir depremi, 17 Ağustos 1999’da yaşanan Gölcük merkezli 7.4 büyüklüğündeki sarsıntıdan beri beklenen İstanbul merkezli olası büyük depremi yeniden akıllara getirdi. TÜBİTAK MAM, Kandilli Rasathanesi ve İBB uzmanlarının hazırladıkları çalışmalara göre; İstanbul’da, Marmara Denizi’nde 30 yıl içinde, 7 ve üstü bir deprem olma olasılığı yüzde 65 olarak belirlendi. Sözcü’den Özlem Güvemli’nin haberine göre; 30 yıllık sürenin 21 yılını geride bırakan İstanbul’un depreme ne kadar hazır olduğu sorusu her depremden sonra olduğu gibi yine akıllara geldi. İstanbul’daki depreme hazırlık çalışmalarının geldiği son noktayı Sözcü Gazetesi derledi…
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 26 Eylül 2019’da Silivri açıklarında yaşanan İstanbulluların yüreğini ağzına getiren 5.8 büyüklüğündeki depremden sonra “Deprem Seferberlik Planı”nı yayınlamıştı. İmamoğlu, İstanbul’da hasar göreceği tahmin edilen 20 bin binaya bir yıl içinde noktasal müdahale yapılacağını, 2 yıl içinde güçlendirme çalışmalarının tamamlanacağını açıklamıştı.
BİNA TARAMALARI BAŞLADI
Bu kapsamda geçtiğimiz Temmuz’da İBB, “Risk Analiz Çalışması Hızlı Tarama Yöntemleri Projesi”ni hayata geçirdi. Avcılar ve Silivri’de başlayan hızlı tarama yöntemleri tüm İstanbul’da risk sıralamasına göre sürecek. İstanbul’da toplam 1 milyon 166 bin bina mevcut. Binaların 255 bini 1980 öncesinde, 533 bini 1990-2000, 376 bini de 2000-2019 yılları arasında yapıldı.
44 MİLYAR KAYNAK GEREKLİ
İBB’nin amacı 1 yıl içinde 20 bin bağımsız birim, 5 yılda 100 bin, 10 yılda tüm bu nitelikteki bağımsız birimleri afetlere karşı güçlendirmek. Hesaplamalara göre afet odaklı dönüşüm için asgari 44 milyar TL tutarında bir kaynak gerekiyor.
26 Eylül 2019’da Silivri açıklarında yaşanan 5.8 büyüklüğündeki küçük depremde bile İstanbul’da 224 ağır, 754 de az hasar gördü.
DEPREM SENARYOSU: 48 BİN AĞIR HASARLI BİNA
İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü ve Boğaziçi Üniversitesi tarafından 2018 yılında gerçekleştirilen “Deprem ve Hasar Kayıp Tahmin Çalışması”nda yer alan 7.5 büyüklüğünde yaşanacak yıkıcı bir deprem senaryosuna göre;
-İstanbul’da çok ağır ve ağır hasarlı bina sayısı 48 bin, orta ve daha üstü hasarlı bina sayısı 194 bin olacak.
-Yani binaların yüzde 22,6’sı yıkılacak, 25 milyon ton enkaz oluşacak, yolların yüzde 30’u kapanacak, 463 içme suyu noktası, bin 45 atık su noktası ve 355 doğal gaz noktası hasar görecek.
-Toplamda 120 milyar TL yapısal ve yapısal olmayan ekonomik kayıp yaşanacak.
Bu çalışma 2019’da güncellendi. Ve Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü, bu projenin verilerini ilçeler bazında özelleştirdi. İlçelere özel olarak analizler ve haritalamalar yapılarak, İstanbul’un 39 ilçesi için “İlçe Olası Deprem Kayıp Tahmini Kitapçıkları” üretildi.
Olası bir depremde ilçe ve mahallelerdeki bina hasarları, olası can kaybı ve yaralanmalar, altyapı hasarları ve geçici barınma ihtiyacı gibi bileşenler analiz edilerek rapor hazırlandı. 39 ilçeye ait kitapçıklar, depremzemin.ibb web sitesi üzerinden tüm kamuoyu ile paylaşıldı.
YÜZBİNLERCE BİNADA ORTA VE ÜSTÜ HASAR MEYDANA GELECEK
Kitapçıklarda, olası bir İstanbul depreminde ortaya çıkacak bina hasarları ve geçici barınma ihtiyaçlarının büyüklükleri dikkatlerden kaçmadı. Arnavutköy’de 2 bin, Ataşehir’de 3 bin, Bağcılar’da 10 bin, Bakırköy’de 6 bin, Beyoğlu’nda 4 bin 200, Büyükçekmece’de 9 bin, Çatalca’da 2 bin, Esenler’de 5 bin, Fatih’te 15 bin, Kâğıthane’de 2 bin, Kartal’da 4 bin, Küçükçekmece’de 13 bin, Sancaktepe’de 3 bin, Silivri’de 9 bin, Sultanbeyli’de 45 bin, Tuzla’da 7 bin, Üsküdar’da 4 bin yapıda orta ve üstü hasar görülmesi tahmin ediliyor.
BİNALAR 20 VE 40 YAŞ ÜSTÜNDE
Yapıların Bahçelievler’de yüzde 83’ü, Bayrampaşa’da yüzde 91’i, Beykoz’da üçte ikisi, Güngören’de yüzde 90’ı, Şişli’de yüzde 92’si 20 yaş ve üstü; Beşiktaş’ta yaklaşık yarısı, Adalar’da yarıdan fazlası, Eyüp’te ise üçte biri 40 ve üstü yaşında.
