Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Temmuz ayına ait ihracat rakamlarıyla ilgili, “İhracatımız Temmuz ayında yüzde 8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle tarihin en yüksek Temmuz ayı ihracat değerine ulaşılmıştır.” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Temmuz ayına ait dış ticaret verilerini basın toplantısıyla açıkladı. Bakan Bolat’ın açıklamaları şu şekilde:
‘’Pandemi ve devamındaki Rusya-Ukrayna savaşının üzerine gelen deprem felaketine karşın ülkemiz ekonomisi, 2023 yılının ilk çeyreğinde de büyüme trendini koruyarak son 11 çeyrektir kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür (2023 ilk çeyrek büyüme: %4,0).
İhracatımızda da benzer performansı göstermeye devam ediyoruz. 2021 yılında, tarihinde ilk defa %1 seviyesinin üzerine çıkan küresel ihracattan aldığımız payı; 2022 yılında %1,02’ye; 2023 yılı ilk çeyreğinde ise %1,04 oranına yükselttik.
Söz konusu gelişmelere paralel olarak, deprem felaketinin ekonomik etkilerinin telafi edilmeye başlandığını da gözlemliyoruz.
Mayıs 2023 itibarıyla istihdamda, geçen yılın aynı ayına kıyasla 858 bin kişi ve pandemi öncesine göre (2020 Ocak) yaklaşık 4 milyon kişi artış yaşanmıştır.
İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı, Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %76,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.
İhracatımız Temmuz ayında %8,4 artışla 20 milyar 93 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle tarihin en yüksek Temmuz ayı ihracat değerine ulaşılmıştır.
2023 yılı Ocak-Temmuz döneminde ise ihracatımız küresel üretim ve ticaret de düşüş ile deprem felaketine rağmen geçtiğimiz yılki seviyelerine yakın 143 milyar 435 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (Bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatımız yılın ilk altı ayında %0,6 oranında düşmüştür.)
Temmuz ayı itibarıyla son 12 aylık ihracat ise %2,1 oranında artış ile 253 milyar 379 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Bu sonuç küresel üretimdeki ve özellikle en büyük ihracat pazarlarımız olan AB ülkelerindeki durgunluğa, dünya ekonomisinde zayıflayan üretime ve ticaret hacmine ve ayrıca dünya ticaret fiyatları ile emtia fiyatlarındaki ciddi düşüşe rağmen başarılmıştır.
Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, motorlu kara taşıtları ihracatı %36,0 oranında artarak 2,4 milyar dolar; kazan ve makine ihracatı %24,9 oranında artarak 1,9 milyar dolar; elektrikli makine ve cihaz ihracatı ise %30,7 oranında artarak 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Önemle vurgulamak istediğim bir diğer gelişme ise katma değerli ihracattaki artıştır.
Bu kapsamda, 2022 yılında %36,9 olan orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının imalat içindeki payı, bu yılın ilk yedi ayında %40,8’e yükselmiştir.
Önümüzdeki dönemde de katma değeri yüksek ürünlerin üretimini ve ihracatını artırarak daha fazla değer yaratılmasını sağlayacak ve sürdürülebilir refah artışlarını elde edeceğiz.
Temmuz ayında ithalatımız ise %11,1 artışla 32 milyar 475 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
Ocak-Temmuz dönemde ithalatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,1 oranında artışla 217 milyar 52 milyon dolara ulaşmıştır.
İthalattaki artış önemli oranda işlenmemiş altın ithalatından kaynaklanmaktadır. Nitekim bu dönemde işlenmemiş altın ithalatı 12,5 milyar dolar, yani %180,4, artarak 19,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
2022 yılında ithalattaki artışın temel belirleyicisi olan enerji ithalatı ise %26,0 oranında gerileme ile 41,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Bir önemli sevindirici husus ise, TL ile yapılan ithalattaki artıştır. Ocak-Temmuz döneminde TL ile ithalatımız %157,1 artarak 309,5 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu artış ödemeler dengesi finansmanı açısından olumlu bir gelişmedir.’’
6 Şubat tarihinde yaşanan depremin ardından yapılan çalışmaları değerlendiren Bakan Bolat, şunları söyledi:
‘’Bölgede yerleşik esnaf ve sanatkârlarımızın mali kayıplarının telafisi noktasında; Türkiye Halk Bankası kaynaklarından; %50 Hazine faiz sübvansiyonlu, 250 bin liraya kadar limitli, 12 ayı ödemesiz olmak üzere 60 ay vadeli deprem destek kredisi kullandırılmaya başlanmış (Kahramanmaraş ilimizde 2.757 esnaf ve sanatkâra kullandırılan deprem destek kredisi tutarı 679.337.000 lira olmuştur. Bununla birlikte il genelinde 1 Ocak-30 Haziran 2023 döneminde 3.843 esnaf ve sanatkâra kullandırılan %50 ve %100 Hazine faiz destekli işletme ve yatırım kredilerinin toplam tutarı ise 1 milyar 437 milyon liraya ulaşmıştır),
6 Şubat’ta meydana gelen depremler nedeniyle işleri veya işletmesi zarar gören esnaf ve sanatkarların kredi ödemeleri 6 aylığına faizsiz ertelenmişti. Bu defa, Adıyaman, Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Osmaniye illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde depremden zarar gören esnaf ve sanatkarların kredi geri ödemelerine 6 ay daha erteleme getiriyoruz.
TESKOMB (Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği) tarafından, esnaf ve sanatkârlarımızın kooperatiflere olan gecikmiş borçlarına yönelik yapılandırma uygulaması hayata geçirilmiş Esnaf ve sanatkârların meslek kuruluşlarına olan borçları için ödeme kolaylığı sağlanmış ve belirli işlemlerinden ücret alınmaması imkânı getirilmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca; Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illeri ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki mükellefler için mücbir sebep hali 30 Kasım 2023’e uzatılmıştır. Böylelikle beyanname verme süresi 15 Aralık 2023’e, bu beyannamelere ilişkin ödeme süresi 29 Aralık 2023’e kadar ötelenmiştir.
Deprem bölgesine yardım malzemelerinin ulaştırılmasına yönelik çalışmalar kapsamında ise;
Vatandaşlarımızın e-ticaret sitelerinden satın aldığı yardım malzemelerinin AFAD ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı koordinasyonunda deprem bölgelerine ulaştırılması amacıyla “Deprem Yardımlaşma Seferberliği” başlatılmış (75 e-ticaret ve kargo şirketi katılım sağlarken, seferberlikte satılan toplam ürün sayısı 4 milyon 718 bin adet, satılan ürünlerin toplam bedeli ise 397 milyon 337 bin TL olarak gerçekleşmiştir)
Gurbetçi vatandaşlarımız başta olmak üzere, dost ve kardeş ülkelerde toplanan yardım malzemelerinin ülkeye girişi ve AFAD koordinasyonunda deprem bölgesine ulaştırılması noktasında gümrüklerimiz 7/24 esasına göre ve ilgili kurumlarımızla koordinasyon halinde faaliyet göstermiş,
Bölge sanayicisi ve ticaret erbabı için önem arz eden Hizmet binası depremde ağır hasar gören Kahramanmaraş Gümrük Müdürlüğü Sanayi Ticaret Odası ve Ticaret Borsası ile yürütülen çalışmalar neticesinde, Ticaret Borsası yerleşkesinde oluşturulan geçici tesislerde dün hizmete açılmış,
Deprem bölgesine yardım amacıyla serbest bölgelerden gönderilen mallardan binde 9 oranında Özel Hesap ücretinin alınmaması sağlanmıştır.
Öte yandan, acil barınma ihtiyacı ortaya çıkan vatandaşlarımıza,
AFAD tarafından konteyner sağlanması çalışmaları kapsamında; ilgili kurumlar ve üretici firmalar nezdinde koordinasyon sağlanarak tedarik süreci yakından takip edilmiş,
Ayrıca yurt dışından konteyner tedarikini kolaylaştırmak adına gümrük vergileri bu yılın sonuna kadar kaldırılmış,
Yine afet bölgesinde yeniden inşa faaliyetlerinde ihtiyaç duyulan kullanılmış iş/inşaat makinelerinin ithalatında bazı kolaylıklara gidilerek, bu imkanlar yıl sonuna kadar uzatılmıştır.
Diğer taraftan, deprem bölgesine yardımların ulaştırılması esnasında fırsatçılık yapan gerçek ve tüzel kişiler için caydırıcı nitelikte tedbirleri de vakit kaybetmeksizin hayata geçirdik.
Özellikle acil ihtiyaç malzemelerinde fahiş fiyat artışı yapıldığına ilişkin iddiaları incelemeye alarak, ticaret il müdürlüklerimiz aracılığıyla Türkiye genelinde 5.100 işletmeye ve 23.000 ürüne denetim gerçekleştirdik.’’
