Türkiye’nin lokomotif sektörü inşaatta kurtarma paketleri birbiri ardına devreye girse de tablo hala pek iyimser değil. Konkordatolar ve bitmemiş inşaatlar her gün çoğalırken, sektör üçüncü çeyrekte korkutucu bir şekilde küçüldü.
İstanbul’un problemli bölgelerinden biri olma yolunda ilerleyen Basın Ekspres Yolu dışında inşaat sektörü için de tablo son dönemde pek iç açıcı değil. Türkiye’nin dört bir yanına yayılan bitmemiş ve boş inşaat projeleri, ülkedeki inşaat sektörünün ve ekonominin kendini içinde bulduğu soruların açık bir ispatı.
TÜİK’in son açıkladığı verilere göre inşaat güven endeksi 2,1 düşerek 55,4’e geriledi. Endekste 100’ün altındaki sonuçlar karamsarlığın göstergesi. Ekonomini lokomotifi olarak adlandırılan inşaat sektöründe 2018’in üçüncü çeyreğinde küçülme oranı ise yüzde 5’in de üstünde. Rakamlar tam olarak kestirilemese de şu anda ‘Ülkede konkordato veya iflas başvurusunda bulunan şirketlerin dörtte üçü inşaat şirketi’ olduğu tahmin ediliyor. Tüm bu gelişmelere rağmen sektör oyuncuları Türkiye’nin genç nüfusu ve yabancı yatırımcılara yönelik verilen vatandaşlık hakkı gibi faktörler sayesinde inşaatın yeniden kendine gelebileceğini savunuyor.
Yabancıya Satışla İnşaat Sektörü Dönmez
Özellikle 250 bin dolarlık konut alana Türk vatandaşlığının verilmesi sonrası, Iraklılar, İranlılar, Suudi Arabistanlılar ve Katarlıların Türkiye’ye olan ilgisi arttı. TÜİK’e göre bu yıl içinde uygulama sonrası ilk kez aylık bazda yabancıya 3 bin konutun üstünde satış yapıldı. Satış rakamları sektör dışına büyük bir bayram havasıymış gibi yansıtılsa da gerçekler biraz daha farklı. Uzmanlara göre; yabancıya satışın toplam satışlardaki payı yüzde 3 civarında ve bu oranlardaki etkinin inşaat sektörünü tek başına kurtarmaya gücü asla yetmez.
Sıfır Konutları Satmak Büyük Sorun
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından kasım ayına ilişkin açıklanan son konut satış istatistikleri inşaat sektöründe özellikle yeni konut yapanların ne kadar büyük zorluklarla karşı karşıya kaldığını ortaya koyuyor. TÜİK verilerine göre; ipotekli yapılan satışlarda yaşanan düşüş oranı geçen yıla göre tam yüzde 85,7. Bu durumun oluşmasındaki ana faktör ise yüksek faiz. Hükümetin ABD ile yaşanan papaz krizi sonrası fırlayan doları dizginleyebilmek adına faizleri arttırması inşaat sektörü için büyük bir sorun oluşturdu. Kamu ve bazı özel bankaların anlaşmalı oldukları firmalarla yaptığı 0,98’lik konut kredi faizi fırsatı ise projelerdeki yüksek fiyatlar nedeniyle oluşan açığı kapatmaya yetmedi.
