Konut kiralarının geldiği yüksek seviyenin, ücretler üzerindeki yükünü hafifletmek için kurumlara yeniden lojman yapılması önerileri var. Gayrimenkul sektör temsilcileri ise, bu uygulamanın çok kısıtlı bir kitleye fayda sağlayacağını; alt gelir grubuna ulaşmak için kamu-özel işbirliğine dikkat çekiyorlar.
Konut kiralarının ulaştığı seviye, hanehalkı gelirinin önemli bir kısmını oluşturuyor. Ayrıca yüksek oranlar, enflasyon üzerinde de baskı oluşturuyor. Geçtiğimiz haftalarda Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran da kiraların çalışanlar üzerinde önemli bir yük olduğuna dikkat çekerken, “Kurumların lojman geleneğine geri dönmesi ücretler konusundaki sıkıntıya nefes aldırabilir” ifadesini kullandı. Lojmanların yeniden gündeme alınmasının kurumlar ve büyük şirketler başta olmak üzere kısıtlı bir kesim için yarar sağlayacağını belirten sektör uzmanları, daha geniş kitleye erişim sağlanması için devletin arsa teşviki ile alt gelir grubuna yönelik üretimi desteklemesini öneriyor.
Konut kira bedellerinde artış hızı yavaşlamasına rağmen yüksek seyreden oranlar Türkiye genelinde ortalama kira fiyatını 20 bin lira seviyesine getirdi. Büyük veri analizi ve yapay zekâ teknolojisiyle gayrimenkul değerleme imkânı sunan Endeksa’nın verilerine göre, eylül ayında kiralık konut fiyatları yıllık bazda yüzde 46, aylık bazda ise yüzde 1 artış gösterdi. Enflasyondan arındırılan değerler ise geçen yıla göre yüzde 3 reel düşüş gösteriyor.
KİRACILIK İKİYE KATLANDI
Mevcut dönemde lojman üretiminin kısıtlı bir kesimini ihtiyacını karşılamaya yönelik olabileceğini belirten Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova, sorunu temelinden çözüp, geniş kitleye yaymak gerektiğini söyledi. Kumova, “2007’den bu yana son 16 yılın rakamlarına bakacak olursak dar gelirlinin ev sahibi olma oranı yüzde 61’den yüzde 48’e geriledi. Öte yandan ev sahibi olamayan dar gelirlinin kiraya geçtiğini görüyoruz. 2007’de dar gelirli her 100 kişiden 18’i kirada otururken bu sayı 2023 yılında neredeyse ikiye katlanarak 34,7’ye çıkıyor. Rakamlar böyle olunca da kiralık konut piyasası enflasyonu enflasyon da tekrardan kiraları etkileyerek bir kısır döngü oluşturuyor. Bu tablonun en temel çözümü lojmandan ziyade arsa maliyetlerini aşağıya çekecek uygulamaların hayata geçirilmesi olacaktır” dedi.
Kaynak: Milliyet
