Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar enerji hedefiyle ilgili, “200 milyar dolarlık bir proje setiyle önümüzdeki sürece hazırlanıyoruz” dedi.
Bakanlığının temel görevinin kesintisiz, kaliteli ve ucuz enerji tedarik etmek olduğuna dikkat çeken Bayraktar hedeflerini ve buna uygun politika setleri hazırladıklarını söyledi. Bakan Bayraktar’ın konu başlıkları şu şekilde:
-“Birinci önceliğimiz artan talebe karşılık arz güvenliğini sürdürülebilir bir şekilde sağlamak.
-İkinci husus, Türkiye maalesef enerjide dışa bağımlı. Bugün itibarıyla enerji kaynaklarının yaklaşık yüzde 70’ini ithal ediyoruz (Petrolün yüzde 92’si, doğalgazın yüzde 99’unu). Artan talebi karşılamamız ve dışa bağımlılığı düşürmemiz lazım.
-Benim esas işim elektrik, doğalgaz, akaryakıt fiyatlarını mümkün olduğu kadar aşağıda tutabilmek.
-Türkiye’nin ekonomideki temel açmazlarından bir tanesi cari açık ve bu cari açığın temel sebeplerinden bir tanesi maalesef enerji ithalatı. 2022 yılı için 96.5 milyar dolarlık ithalat yaptık. Malum dünyada petrol ve doğalgaz fiyatları izah edilenin ötesinde bir noktaya geldi. Bu kadar büyük bir enerji ithalatıyla ekonomide de köklü bir dönüşüm yapmak mümkün değil.
-Dünyanın gündeminde iklim değişikliği var. Dünya ekonomileri, ülkeler dönüşüm içerisinde. Cumhurbaşkanımız 2021’de ‘Türkiye 2053 yılında karbon nötr bir ekonomi olacak’ dedi. Önümüzdeki 30 yıl içerisinde bütün alanlarda çok büyük köklü bir dönüşüme ihtiyaç var.”
Güneş Panelleri Türkiye’de Üretilecek
Temel hedefin yerlileştirme olduğunu belirten Bakan Bayraktar, “2017 yılında güneş enerjisiyle alakalı Konya-Karapınar’da bir proje anons ettik, adına YEKA dedik. YEKA’lar o bütüncül bakışın bir yansımasıydı aslında. Dedik ki Konya-Karapınar’da 1000 megavatlık santral kurun, belli bir süre de sizden elektriği alacağız. Bunu yaparken ama şu şartı getiriyoruz dedik: Siz burada kullanacağınız panelleri Türkiye’de üreteceksiniz.
Bundan sonraki süreçte de hangi alan olursa olsun, yenilenebilir enerji, pil, batarya teknolojileri, petrol, doğalgaz aramada kullanılan ekip-ekipman, elektrik üretiminde kullanılan diğer ekipmanlar konusunda yerlileşme gündemimizde ve ajandamızda yer alacak.
Yatırım iştahını da yapacağımız düzenlemelerle sağlamayı hedefliyoruz.
Bizim önümüzde bir proje seti ve portföyü var. Temel hedefimiz, enerjide yeni bir yatırım ve reform süreci başlatarak, uygulamak.
Şu anda gözüken, 2035 yılına kadar startını verip bir kısmını tamamlamamız gereken, bu dönemde başlayıp biten, bir kısmı başlayacak, bir kısmı başlamak için hukuki altyapısı hazırlanacak yaklaşık 200 milyar dolarlık projelerimiz var.
Bu projelerimizin içerisinde başta yenilenebilir enerji olmak üzere, nükleer, doğalgaz-petrol aramacılık, doğalgaz-petrol ve elektrik altyapı, enterkonneksiyon projelerimiz var. Hepsini finanse edilebilir, uluslararası finansman sağlanabilir iş modellerinde sunmayı hedefliyoruz.
Enerjide özellikle yatırımlarla alakalı portföyü çeşitlendirme, yabancı yatırımı buraya çekmeyle alakalı bir sürecin içerisine giriyoruz.
Ortaklarımıza, ilgi gösterecek gruplara, dünyadaki herkese açık. Körfez ülkeleri, Batı’dan şirketler -ki Türkiye’de şu anda yatırım yapan Avrupalı şirketler de farklı ülkelerden şirketler de var- hepsine bu alanlar açık.’’ ifadelerini kullandı.
Her Yıl Bin 500 Megavatlık Rüzgar Projesi
Projenin detaylarına değinen Bayraktar, şunları söyledi:
‘’Yenilenebilir enerjide onshore’da-offshore’da, yani karada ve denizdeki rüzgârı devreye almak istiyoruz. Önümüzdeki süreçte her yıl yaklaşık 1.500 megavat rüzgâr projesi yapma hedefimiz var. 2035’e kadar 5 bin megavatlık offshore’da yani denizde rüzgâr projemiz var. Marmara Denizi’nde, Kıyıköy’de, Karadeniz civarında ciddi bir potansiyel gözüküyor. Bu 1.500 megavat, önümüzdeki 12 yılda yaklaşık 18 bin megavat ilave güç artışı ile Türkiye rüzgârda 30 bin MW kurulu güce ulaşacak.
Güneş Enerjisi Hedefleri
Güneşte iddialı hedeflerimiz var. Yıllık en az 3 bin-3 bin 500 megavatlık yeni kurulu gücü devreye almamız gerekiyor, yani 2035 yılına kadar yaklaşık 40 bin megavatlık ilave hedef koyduk. Farklı coğrafyalara ihracat da söz konusu olabilir.
Trakya’ya Nükleer Santral
Akkuyu’da şu anda muazzam bir çalışma devam ediyor. Dünyanın en büyük nükleer şantiyesi, 4 tane reaktör aynı anda yükseliyor. Seneye elektrik üretmeye başlayacağız. Fransa’yla Akkuyu’da çalışıyoruz, Fransa’dan üçüncü taraf bağımsız denetimle alakalı çok ciddi destek alıyoruz. Akkuyu Ruslara bırakıldı gibi eleştiriler var. Orada birçok farklı paydaş var, farklı bağımsız denetim kuruluşları var, dolayısıyla nükleer kendi başına bırakılmış bir alan asla değil. İkincisini-üçüncüsünü yapmayla alakalı da önemli çalışmalarımız var. İkinci santral veya lokasyon Sinop olacak. Bunun için Rusya, Güney Kore ve Çin ile görüşmeler sürüyor.
Bizim Trakya’da mutlaka bir nükleer santrala sahip olmamız lazım.
‘’Türkiye’ye 2050’lere Geldiğinde 20 Bin Megavat Nükleer Güce Sahip Olacak’’
Büyük çaplı nükleer santralların dışında İngiltere ve Amerika’yla küçük modüler reaktörler üzerinde çalışıyoruz. Türkiye, 2050’lere geldiğinde 20 bin megavatın üzerinde nükleer kurulu güce sahip olacak. Yani neredeyse 4 tane Akkuyu büyüklüğünde. Bunların bir kısmı büyük ölçekli santrallar olabilir ama bir kısmı sanayimizin dönüşümü için çok önemli olan küçük modüler reaktörler.
Gabar Keşfiyle 100 Bin Varil Üretim Olacak
Türkiye’de günlük yaklaşık 1 milyon varil ham petrol tüketiyoruz. Bu ham petrolün şu ana kadar yaklaşık yüzde 8’ini kendi imkânlarımızla karşılıyoruz. Gabar’daki keşifle bu rakamı bu sene inşallah 100 bin varil gün üretime çıkaracağız. Hedef, 2024 sonunda 200 bin varile ulaşmak. 200 bin varil, Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 20’sini kendi kendine karşılaması anlamına gelir.
Rusya kriz dönemlerinde dahi güvenilir tedarikçi rolünü yerine getirmiştir. Azerbaycan ve İran da tedarikçilerimiz. Çok önemli bir LNG yatırımı altyapısını kurduk. Karadeniz gazının BOTAŞ hattına bağlantısı yapıldı. Bizim hedefimiz günlük 10 milyon metreküp gaz üretmek, bu yılda yaklaşık 3,5 milyar metreküp demek. O da aşağı yukarı hane halkında 25 metreküp mutfakta ve sıcak suda kullanılan gaz miktarı oluyor. Hane halkımızın, 19 milyon doğalgaz abonesinin konutlarında sıcak su ve mutfakta kullandığı gazı biz bir senede üretmeyi hedefliyoruz. 10 milyon metreküp birinci faz. İkinci fazda 40 milyon metreküpe çıkmasını hedefliyoruz. Ama ilk fazdaki 10 milyon metreküpe de bir günde çıkma şansımız yok. Onun hemen üretim rejimine girmesini de beklemek doğru değil.
Enerjinin Verimli Kullanımı Önem Taşıyor
Enerjimizi birkaç açıdan verimli kullanmamız lazım. Birinci öncelik eğer Türkiye’nin ciddi bir şekilde küresel ısınmayla alakalı süreçte katkı koymasını hedefliyorsak emisyonlarımızı düşürmemiz lazım. Kamuoyunda bu farkındalığı arttırmamız gerekiyor. Önümüzdeki dönemde bu anlamda seferberlik yaklaşımı düzenleyeceğiz.’’
Arama-Kurtarma Rolleri Kurumsallaşacak
Depremde arama-kurtarmada madencilerin muazzam çalıştıklarına dikkati çeken Bakan Bayraktar, “Bunu biraz daha kurumsal hale dönüştürme noktasında çalışıyoruz. Felaket bölgesine intikal gibi başlıklarda AFAD’la çalışmalar yapıyoruz. Gerekirse farklı alanlarda eğitim almaları lazım. Ekipman anlamında da çalışmalarımız olacak” dedi.
Enerji İş Birliğini Doğalgazla Sınırlandırmak İstemiyoruz
İsrail Başbakanı’nın Türkiye’ye geleceğini belirten Bakan Bayraktar, “Enerjide iş birliğini sadece doğalgazla sınırlandırmak istemiyoruz. Farklı alanlarda da enerjide iş birliği olabilir ama gaz bu işin bir anlamda amiral gemisi olabilecek bir konu” diye konuştu.
Türkiye’de madende büyük bir potansiyel olduğunu söyleyen Bayraktar, “Güvenli madenciliğe verebileceğimiz en büyük ehemmiyeti vererek çalışmak istiyorum” dedi ve şu mesajları verdi:
“Madenlerde iş sağlığı ve güvenliği önceleyerek yatırımları kolaylaştıracak, izin süreçlerini iyileştirecek düzenlemeler madenlerin ekonomiye katkısını artıracaktır. Madencilik faaliyetlerini iyileştirecek çalışmaların içerisinde olacağız.”
BAE ile Çalışma
Birleşik Arap Emirlikleri’ni de içeren Körfez turuna dikkati çeken Bakan Bayraktar, “Enerji gündemin en önemli maddelerinden bir tanesi. Nükleerin, rüzgârın, güneşin, altyapı projelerinin olduğu Proje setimizin bir kısmını onlarla paylaştık. Bir kısmını olgunlaştıkça onlarla, potansiyel yatırımcılarla ve uluslararası finansal kuruluşlarla paylaşmayı düşünüyoruz” dedi. BAE’yle son 2-3 haftadır yoğun çalışma yürüttüklerini de belirten Bayraktar, imzalanacak anlaşmalar olduğunu söyledi.
Coğrafyanın kader ama dışa bağımlılığın kader olmadığını söyleyen Bakan Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin dört derin deniz sondaj gemisine dikkati çekerek, “Biz tıpkı Azerbaycan’da olduğu gibi Irak’ta, Libya’da, Afrika’da petrolle ilgili zengin coğrafyalarda Türkiye Petrollerini ve Türk şirketlerini, belki özel şirketlerimizi işin içerisine katmak suretiyle süreci geliştirmek istiyoruz” dedi.
