Gayrimenkul satış ve kiralama işlemlerinde döviz kontrolünü yasaklayan yönetmelik 13 Eylül 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. 85 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, 7 Ağustos 1989 tarih ve 32 sayılı Türk parasının kıymetinin korunması ile ilgili Kararname ile değiştirildi. Bu değişiklik, gayrimenkul ve gayrimenkulün döviz ve döviz endeksi bazlı alım satım işlemlerini etkilemektedir.
32 Sayılı Karar’da Değişiklik
Cumhurbaşkanının resmi gazetede verdiği karar, Türkiye’de yerleşik olmayanlar arasında menkul kıymet ve gayrimenkul işlemlerinin yapılmasını öngörüyor. 32 Sayılı Kararnamenin 4. maddesine eklenen fıkra, gayrimenkul satış ve kiralamasına döviz yasağı getirmektedir. Ekle; “Gayrimenkul ve menkul kıymet işlemleri, çeşitli menkul kıymetler ve gayrimenkuller dahil olmak üzere nakliye ve kiralama, iş sözleşmelerinde kiralamalar, leasing işleri, hizmetler ve sözleşme bedelleri ile yerel para birimi cinsinden diğer dövizler dahil olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti Mukimlerince belirlenen haller hariç Ödeme yükümlülüğü döviz endeksi olarak belirlenemez. ”Bu madde ile taraflar, kira ve ticari işlemlerinde ödemeyi veya döviz cinsinden ödemeyi durduracaklardır.
Mevcut Sözleşmelerin Durumu
Gayrimenkul ve gayrimenkul alım, satım ve kiralama işlemlerinde Türk Lirası kullanma yükümlülüğü önceki sözleşmeleri de etkilemektedir. 32 Sayılı Karar’ın geçici hükümlerine göre, döviz sözleşmelerinin 30 gün içinde yenilenmesi ve döviz olarak belirlenen tutarın Türk Lirası’na çevrilmesi zorunludur.
Geçici maddede şu ibareler yer alıyor: “Bu kararın 4’üncü maddesinin (g) bendinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz gün içinde, söz konusu bentte belirtilen ve daha önce akdedilmiş, yürürlükteki sözleşmelerdeki döviz cinsinden kararlaştırılmış bulunan bedeller, Bakanlıkça belirlenen haller dışında Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenir.”
Gayrimenkul Satışına ve Kiralamaya Döviz Yasağı
Türkiye tarafından açıklanan resmi değişikliklere göre, Borsa tarafından ilan edildiği tarihte yürürlüğe giren değişikliklere göre İskan Bakanlığınca onaylanmadıkça tek başlarına gayrimenkul işlemleri yapamazlar. Döviz yasağı, mobil ve gayrimenkul alım ve satımını, taşıt ve finansal kiralama işlemlerini, çeşitli taşınır ve gayrimenkul kiralama işlemlerini, kiralamaları ve iş, hizmet ve iş sözleşmelerini kapsamaktadır. Değişiklik, mevcut sözleşmelerdeki döviz masraflarının 30 gün içinde güncellenmesini gerektiriyor.
Böylece alışveriş merkezlerinde, konutlarda ya da dükkanlarda döviz ile ya da dövize endeksli bedellerle alım satım ve kiralama işlemleri ortadan kalkıyor. Döviz üzerinden düzenlenen kira sözleşmelerinin ise Karar’a uygun hale getirilmesi için Karar’ın yayım tarihi olan 13 Eylül 2018’den itibaren 30 günlük süre tanınıyor. Karar’ın hükümleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yürütülüyor.
