Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (KENTSEV) Başkan Vekili Dr. Haldun ERSEN, kentsel dönüşüm farkındalığını artırmak amacıyla hazırladığı yol haritasını açıkladı.
Türkiye’nin en önemli problemlerinden kentsel dönüşümün siyaset üstü bir yaklaşımla, milli seferberlik bilinci ile, aynı kurtuluş savaşında olduğu gibi birlik, beraberlik ruhuyla ele alınması gerektiğini kaydeden KENTSEV, “Türkiye’de yaklaşık 24 milyon bina bulunuyor, bunların %60’ının riskli olduğunu düşünüyoruz. Bunların %15’inin dönüştüğünü varsayarsak 12 milyon bina riskli durumda diyebiliriz. Mülkiyeti elinde tutan vatandaşın vakit kaybetmeden bu işin içine katılması ve bu 12 milyon riskli binanın dönüşmesi gerekiyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın da özellikle 2022’de devreye aldığı kentsel dönüşüm teşviklerinin bu anlamda hayati olduğunu da düşünüyoruz.” açıklamasında bulundu.
Kentsel dönüşümün yol haritası:
- İletişim stratejisi: Sağlıklı bir kentsel dönüşüm süreci açısından sorunu sadece teknik yaklaşımlarla çözemeyeceğimizi görmeliyiz.
- Fayda ve maliyet ilişkisi: İletişim süreciyle birlikte vatandaşlara fayda-maliyet ilişkileri çok iyi şekilde aktarılmalı. Uzlaşma ve ikna süreçleri geliştirilip vatandaşların katılımını sağlayarak muvafakatlarını alabilmek gerekiyor.
- Mülkiyet sorunlarının çözülmesi: ‘Halkla kentsel dönüşüm söyleşileri’ projesini başlatarak 81 il ve ilçelerinde yaygınlaştırmaya odaklanılması gerekiyor.
- Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ile iş birliği: Devlet ve vatandaş arasında köprü vazifesi görebilecek, tarafsız davranabilecek STK’ları uzlaşma ve garantörlük çalışmalarında devreye sokabilmek gerekiyor.
- Vatandaşın geri bildiriminin alınması: Kentsel dönüşüm yapılacak alanlarda anket yapılmalı ve sonuçları ile proje geliştirilmeli. Gerekirse riskin büyüklüğüne göre hayati ölçüler çerçevesinde harekete geçilmeli.
- Sosyolojik ve psikolojik etki: Anketlerle sosyal ve psikolojik etkiler ortaya koyulmalı.
- Üç önemli paydaş: Kentsel dönüşümün vatandaş, devlet ve STK’larla çözülebileceği unutulmamalı.
- 6306 no’lu kanunun geliştirilmesi: Kanunda zorlayıcılık olması gerekiyor. Yasaların birbiriyle ilişkisi kurulmalı ve 6306 nolu yasanın gücü arttırılmalı.
- Planlama ilkeleri: Özellikle kent silüetini ve bütünlüğünü bozmayacak biçimde planlama ilkeleri geliştirilmeli.
- Yerel Yönetimler : Belediyelerin alt yapılarını geliştirmeleri, acil olarak strateji ve eylem planlamalarını hazırlamaları şart. Bu konuda Belediyelere yaptırımlar gerekiyor.
- Kamu-özel sektör işbirliği güçlendirilmeli
- Yargılama : Yargıya intikal eden durumlarda acil kararlar verilmesi gerekmekte. 2/3 sağlandıktan sonra hukuki olarak yargıya intikal ettikten sonra hızlı bir şekilde çözülmeli. Bu amaçla, kanun güçlendirilmeli.
İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi Kent Verilerini Ortaya Koydu
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü iş birliğiyle 2020’de hazırlanan “İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi” megakentteki konut stokuna ilişkin verileri ortaya koyuyor.
Kentte 2000 ve öncesinde yapılmış bina sayısının 818 bin 339 olduğu görülüyor. Söz konusu yapıların 555 bin adedinin 1980-2000 tarihli, 264 bininin ise 1980 öncesinde yapıldığı rapora yansımış durumda.
İstanbul’da 2000 ve öncesi binaların en çok olduğu ilçelerin başını 39 bin 786 ile Fatih çekiyor. Bu binaların 31 bin 899’unun ise 1980’den öncesine ait olduğu biliniyor.
Fatih’i 35 bin 353 adetle Üsküdar, 34 bin 618 ile Bağcılar, 34 bin 592 ile Pendik, 34 bin 333 ile Beykoz, 33 bin 727 ile Ümraniye, 33 bin 68 adetle Sarıyer izliyor. 7 ilçede bina sayısının 30 binin üzerinde olduğu görülüyor.
En düşük Adalar ve Beylikdüzü’nde
Yapım tarihi 2000 ve öncesine ait bina sayısı Küçükçekmece ve Silivri’de 25-30 bin adet, Beyoğlu, Maltepe, Esenyurt, Kartal, Kağıthane, Sultanbeyli, Sultangazi, Eyüp ve Gaziosmanpaşa’da 20-25 bin adet, Bahçelievler, Arnavutköy, Şişli, Bayrampaşa, Kadıköy, Esenler, Şile, Ataşehir, Avcılar ve Sancaktepe’de 15-20 bin adet aralığında.
Büyükçekmece, Başakşehir, Çekmeköy, Tuzla, Zeytinburnu, Beşiktaş ve Çatalca’da ise 10-15 bin adet aralığında 23 yaşında üzerinde bina bulunuyor.
Yapım tarihi 2000 ve öncesine ait bina sayısının en düşük kaldığı ilçe 5 bin 325 adetle Adalar olurken, onu 6 bin 262 ile Beylikdüzü, 9 bin 800 ile Güngören, 9 bin 961 ile Bakırköy izliyor.
Rapora göre, 7,5 ve üzeri şiddetli bir depremde İstanbul’da 301 bin binanın hafif, 137 bin binanın orta, 39,5 bin binanın ağır, 13,5 bin binanın ise çok ağır hasar görebileceği öngörülüyor.
“Binanıza deprem dayanıklılık testi yaptırın”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün akşam yaptığı açıklamada, “Son afette yıkılan tüm binaların yüzde 98’inin 1999 yılı öncesi inşa edilenler olması bize bina standardı ve denetimi konusunda kat ettiğimiz ilerlemeyi göstermekle birlikte işi daha sıkı tutmamız gerektiğini de hatırlatıyor” ifadelerini kullanmıştı.
Uzmanlar, yaşlı konutlarla ilgili deprem dayanıklılık testi yaptırılması, sonuca göre binanın güçlendirilmesi veya dönüştürülmesi çağrısında bulunuyor.
Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (KENTSEV) Başkan Vekili Haldun Ersen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul’da muhtemel 7,5 ve üzeri şiddetli bir depremde hafif, orta, ağır ve çok ağır hasar alması beklenen 491 bin binada 6,2 milyon kişinin yaşadığının tahmin edildiğini söyledi.
Özellikle çok ağır hasar alması beklenen binaların hemen tahliye edilmesi ve bu yapıların dönüşümü için harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Ersen, bunun yolunun da konut sakinlerinin yapı denetimi yaptırmalarından geçtiğini anlattı.
Ersen, vatandaşlardan binalarına dayanıklılık testi yaptırmaları gerektiğini kaydederek, kentsel dönüşüm için geç kalmamalarını, bu konuda topluca seferberlik ilan edilmesi gerektiğini bildirdi.
İlçe – 1980 öncesi – 80/2000 arası – 2000 sonrası
Adalar: 3.584 – 1741 – 5325
Arnavutköy: 96 – 19203 – 19299
Ataşehir: 7735 – 10297 – 18032
Avcılar: 2596 – 14287 – 16883
Bağcılar: 6072 – 28546 – 34618
Bahçelievler: 3892 – 15483 – 19375
Bakırköy: 4869 – 5092 – 9961
Başakşehir: 814 – 13620 – 14434
Bayrampaşa: 8295 – 10240 – 18535
Beşiktaş: 7272 – 5195 – 12467
Beykoz: 15981 – 18352 – 34333
Beylikdüzü: 41 – 6221 – 6262
Beyoğlu: 17052 – 7940 – 24992
Büyükçekmece: 1303 – 13622 – 14925
Çatalca: 1863 – 9266 – 11129
Çekmeköy: 529 – 13813 – 14342
Esenler: 6582 – 11739 – 18321
Esenyurt: 499 – 23301 – 23800
Eyüp: 11966 – 10171 – 22137
Fatih: 31899 – 7887 – 39786
Gaziosmanpaşa: 12786 – 8375 – 21161
Güngören: 2513 – 7287 – 9800
Kadıköy: 12816 – 5611 – 18427
Kağıthane: 11813 – 11877 – 23690
Kartal: 9211 – 14491 – 23702
Küçükçekmece: 7535 – 20621 – 28156
Maltepe: 6541 – 18144 – 24685
Pendik: 6703 – 27889 – 34592
Sancaktepe: 460 – 15873 – 16333
Sarıyer: 11898 – 21170 – 33068
Silivri: 1338 – 25292 – 26630
Sultanbeyli: 458 – 22817 – 23275
Sultangazi: 4502 – 18421 – 22923
Şile: 6762 – 11293 – 18055
Şişli: 10601 – 8487 – 19088
Tuzla: 2882 – 11139 – 14021
Ümraniye: 5448 – 28279 – 33727
Üsküdar: 13864 -21489 – 35353
Zeytinburnu: 2594 – 10103 – 12697
TOPLAM: 263655 – 554674 – 818339
