Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) tarafından düzenlenen yuvarlak masa toplantısında, hazır beton sektörünün sorunları ve çözüm önerileri görüşüldü…
Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) ve THBB Başkanı Yavuz Işık, Türkiye’de standartlara uygun beton üretilmesi ve inşaatlarda doğru beton uygulamalarının sağlanması için 32 yıldır faaliyette bulunduklarını açıkladı. Işık, “Birlik olarak Kalite Güvence Sistemini (KGS) geliştirdik ve KGS denetiminden geçmeyen şirketleri üye olarak kabul etmiyoruz. Ülkemizde hazır beton sektörünün en önemli sorunu bir kısım üreticinin denetim dışı, kalitesiz üretim yapmasıdır. THBB olarak önceliğimiz bu üreticilerle ilgili bütün kesimleri ve halkımızı bilgilendirmek, THBB Kalite Güvence Sisteminin (KGS) önemini anlatmak ve ülkemizde kullanılan betonun tamamının kaliteli üretilmesi için çalışmaktır” diye konuştu.
Dünya Gazetesi’nde yer alan habere göre; düzenlenen toplantıda konuşan Işık, KGS’ye dâhil olan firmaların yılda altı kez denetlendiğini belirterek kaliteli hazır betonun olası bir depremde birçok hayat kurtaracağını ifade etti. Türkiye’deki betonların yüzde 65’inin THBB üyeleri tarafından KGS belgeli olarak üretildiğini kaydeden Işık, bütün beton üreticilerinin KGS standartlarına uymasının güvenli yapılaşma açısından kaçınılmaz olduğundan bahsetti.
Elazığ’da Yıkılan Evlerde El Yapımı Beton Kullanılmış
Türkiye’yi büyük üzüntüye boğan Elâzığ Depremi hakkında konuşan Işık, “Yıkılan veya ağır hasar gören yapılar incelendiğinde yıkım nedenleri arasında kısaca ‘elle üretilmiş beton’ olarak adlandırılan şantiye ortamında ilkel yöntemlerle üretilmiş düşük dayanımlı beton kullanıldığı görünüyor. Karot numune sonuçları, bu binalardaki beton sınıflarının C6 ile C12 arasında değişmekte olduğunu gösteriyor. Hâlbuki yapılar eski bile olsa 1975’te yayımlanmış Deprem Yönetmeliğine göre Elâzığ’da en az C18, 1998 tarihli Deprem Yönetmeliği’ne göre ise en az C20 sınıfı beton kullanılmış olması gerekiyordu” bilgisini paylaştı.
Sürdürülebilirlik En Önemli Gündem Maddelerinden Biri
Betonun dünyada kullanılan en yaygın yapı malzemesi olduğuna değinen Işık, birliklerinin 2016 yılının sonunda kurulan Beton Sürdürebilirlik Konseyi’ne (CSC) üye olduklarını 2017 yılında da konseyin ‘Bölgesel Sistem Operatörü’ olmaya hak kazandıklarını açıkladı. Işık, KGS’nin konseyin ‘Belgelendirme Kuruluşu’ olduğunu belirterek, “Konsey, beton sektörü, çimento ve agrega gibi beton bileşenleri için bütün dünyada kabul gören bir ürün ‘Belgelendirme Sistemi’ getirmektedir” dedi.
Belgeli ve Belgesiz Beton Aynı Terazide Tartılmasın
Türkiye’de belirli standartlara uygun üretim yapan firmalarla bu standartlara uymayan firmalar arasında bir denetim probleminin oluştuğunu söyleyen Danış Beton Yönetim Kurulu Üyesi Cemalettin Danış, “Kamu ve özel tüm inşaatlarda KGS denetiminden geçmiş betonların kullanımının şart olması gerekir. KGS sisteminde belgelendirilen firmalar yılda 6 sefer denetleniyor. KGS belgesi alan firmaların standart dışı üretim yapması mümkün değil. Bizim sıkıntımız ise belgeli ve belgesiz betonların aynı terazide değerlendirilmesi” şeklinde konuştu.
Merdiven Altı İşletmeler Rekabeti Aşağıya Çekiyor
Kar Beton Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü, beton konusunda kayıtdışı olan ve KGS standartlarına uymayan firmalarla bu standartlara uyan firmalar arasında bir dengenin oluşturulması gerektiğini belirtti. Üçüncü, “KGS mutlaka devlet tarafından sisteme dâhil edilmeli. Özellikle merpen altı işletmeler piyasada rekabet edilebilirliği oldukça düşük seviyelere indiriyor. Bu durum hem insan hayatını riske ederken hem de kaliteli üretim yapan firmaların karlılıklarını düşürüyor” dedi.
Sektöre Giriş Kolay Olmamalı, Standartlar Artırılmalı
Batı Beton İcra Kurulu Üyesi Kamil Grebene, sektörde birçok oyuncunun faaliyet göstermesinin rekabet açısından da bazı sorunlar yarattığını söyledi. Grebene, şu açıklamalarda bulundu: “Bu bağlamda fiyatlar oldukça aşağılara düşebiliyor. Ticari anlamda ciddi sorunlar var. Sektöre giriş çok kolay, buradaki standartların artırılması gerekiyor. Öte yandan sektördeki negatif algılardan birisi de betonlaşma olarak görülüyor. Biz sektörden gelen taleplere göre beton alanında ilerlemeler kaydediyoruz.”
İstanbul’da Yıkılması Gereken Binlerce Bina Bulunuyor
Betoçim Beton’un sahibi Abdürrahim Eksik, 1975-1998 yılları arasında İstanbul’da çok fazla kalitesiz yapı olduğuna işaret ederek, “Bu dönemde binalarla ilgili yapılan bir araştırma, binaların yüzde 75’nin sağlam olmadığı ve yüzde 25’inin de yıkılması gerektiğini söylüyor. Sonrasında yapılan değişiklilerle birlikte 2000 yılından sonra yapılan yeni binalar daha sağlıklı oldu. Nitelikli ve dayanıklı binalarla ilgili KGS standartlarına uymayan kurumların beton üretmesi bile sorunlu olabilir” şeklinde konuştu.
Beton Denetimleri Devlet Eliyle Yapılmalı
Bursa Beton Genel Müdürü Barbaros Onulay, KGS ile ilgili denetimlerin devletin bünyesinde yapılarak yaptırım gücünün sektördeki bütün paydaşları kapsaması gerektiğini anlattı. Onulay, şu ifadeleri kullandı: “Bu tarz denetimlerin devlet eliyle yapılması önemli. 1988 öncesi betonlar elle dökülüyordu. Bugün yıkıcı etkilerdeki depremlerde kayıplar, elle dökülen betonlardaki binalardan kaynaklanıyor. Kalite sistemine uygun olmayan, kalite sistemine uymayan betonların bugün ciddi bir risk oluşturduğunu görüyoruz. Üretim sistemleri açısından baktığımızda bununla ilgili çözümler mevcut. Kıstas teknolojiden ziyade kalitenin kontrol edilebilmesinden kaynaklı olmalı.”
Nitelikli Personel Sorunu Kalite Kadar Önem Taşıyor
Özgüven Beton Yönetim Kurulu Üyesi Elif Özgüven de toplantıda nitelikli personel bulma konusunda sorun yaşadıklarından bahsettti. Özgüven “Sektörde oyuncuların fazla olması nitelikli eleman konusunda ciddi sorunların yaşanmasına neden oluyor. Aradığımız nitelikli personeli bulamıyoruz. Bizim sadece kaliteli beton üretmemiz yeterli değil” diye konuştu.
Türkiye’de Karayolları Asfalttan Betona Çevrilmeli
Nuh Beton Genel Müdürü Onurhan Kiçki, sektör olarak beton yollarla ilgili bir çalışmalarda bulunduklarını ifade ederek, “Yerli kaynakların kullanılarak yollarımızın asfalttan betona çevrilmesini istiyoruz. Bu yönde çalışmalarımız var. Beton yollar Avrupa ve Amerika’da uzun yıllardır kullanılıyor. Avrupa’da yolların yüzde 40’ı, ABD’de ise yüzde 30’u betondan oluşuyor. Yerli sermaye ile yapılan beton yollar ekonomiyi canlandırma açısından önemli bir yere sahip. Ayrıca beton yollar asfalt yollara göre iki kat daha uzun ömürlü. Maliyet olarak asfalttan biraz daha pahalı ancak uzun dönemde kendi yatırımını amorti edebiliyor. Diğer taraftan beton yolların aydınlatma maliyeti az ve fren mesafesi ise daha kısa, bu sebeplerle yerli beton asfalta göre daha cazip… Biz bu konu ile ilgili teknik şartnameyi Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunduk” açıklamasında bulundu.
