Yüksek kira artışları ve bir yıl daha uzatılması kararlaştırılan yüzde 25 kira sınırlaması sebebiyle tahliye ve kira tespit davalarında yüksek oranda artış meydana geldi.
Konutlarda kira artış oranına yönelik getirilen yüzde 25 sınırlama, ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirdi. Konutlardaki yüksek kira artışı nedeniyle eski kiracılarının ödediği kira bedelini az bularak yüksek kira talep eden ve bunu kiracıya kabul ettiremeyen ev sahipleri, İstanbul Adalet Sarayı’ndaki Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne başvurarak, ‘tahliye’ ve ‘kira bedelinin belirlenmesi’ davaları açıyor.
100 Davadan 60’ını Bu Davalar Oluşturuyor
Hürriyet Gazetesi’nden Özge Eğrikar tarafından derlenen habere göre; Hâkimler, “Mahkememize 1 ayda 100 dava açılıyorsa, 60’ını ‘tahliye’ ya da ‘kira tespit’ davaları oluşturuyor. Bu davalarla iş yükümüz daha da arttı. Evlere yapılan keşiflerle birlikte karar yazma işlerini yetiştiremiyoruz. Personelimiz de işlerini yetiştirmekte güçlük çekiyor.” dedi.
Adliyede çalışan memurlar ise, “Haftada 3 gün ev ya da dükkânların tespiti için keşfe gidiyoruz. Bu davaların keşifleri çok yorucu. Bilirkişi bulmakta zorlanıyoruz. Bilirkişilere kota geldiği için sınırlı sayıda oluyorlar. O kadar yoğunluk var ki, duruşma günleri 1 yıl sonrasına veriliyor. Tahliye davaları 2 yıl, kira tespit davaları ise 1 yıl sürüyor.” şeklinde konuştu.
İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Davası
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Avukat Dilek Yüksel, şu bilgileri verdi:
“Enflasyondaki artış nedeniyle eski tarihli kiracıların ödediği kiralar rayiç bedelin çok altında kaldı. Örnek verecek olursak aynı niteliklere sahip emsal evi yeni kiralayan kiracı 15.000 TL ile 20.000 TL verecek iken eski tarihli kiracı yüzde 25 artış ile birlikte 3-4 bine oturabiliyor. Bu durumdan hoşnut olmayan ev sahipleri, kiracıları farklı nedenlerle tahliye etmek için mahkemelerin yolunu tutmuş durumda. Ev sahipleri, kiracıdan tahliye taahhütnamesi almadı ise, kiracı kirasını düzenli ve tam ödüyorsa, komşularla ilişkileri iyi ise, ev için tadilat gerekmiyorsa yani Borçlar Kanunu’nun belirlediği diğer tahliye sebeplerine dayanamıyor ise ‘İhtiyaç Sebebiyle Tahliye Davası’ açıyor. Günümüzde en çok başvurulan tahliye davası ihtiyaç sebebiyle tahliye davasıdır.
Yargıtay’ın belirlediği kriterleri ve mevcut koşulları göz önünde bulunduran mahkemeler ihtiyacın samimi, zorunlu ve gerçek olduğuna ikna olursa kiracıların tahliyesine karar verebiliyor. Bu karardan sonra kiracının tahliyesi duruma göre istinaf, temyiz aşamaları ile birlikte üç, dört seneyi bulabiliyor. İzah ettiğimiz şekilde bir ihtiyaç öne süremeyen ev sahibi bu sefer de kiracıyı evden çıkartmak için satış göstererek muvazaalı bir şekilde evi bir yakınına devrediyor. Fakat bu durumda da yeni malik eski malikte olduğu gibi yukarıda izah edildiği şekilde kendisinin, eşinin, üst soyunun, alt soyunun ya da bakmakla yükümlü olduğu kişilerin Konut ya da işyeri ihtiyacı olduğunu kanıtlamak zorunda. Yani yeni ev sahibi kiracıya, ‘Gayrimenkulü satın aldım evimden çıkmak zorundasın’ diyemiyor.”
Avukat Gürsel Devrim İyim ise, “Öncelikle kiracılar için ikili bir ayrım yapmak gerekir, işyeri kiraları ve konutlar. Kira artışına ilişkin sınırlama salt konutlar için geçerli olup işyerleri için kira artışı genel düzenlemelere tabidir. Konutlar için de ikili bir ayrım yapmak gerekir. 5 yıldan az süreyi kapsayan kira sözleşmelerinde yüzde 25 artış sınırı uygulamasının bir yıl daha uzatılacağı açıklandı. Ayrıca fahiş kira artışı yapan ev sahiplerine de hapis ve para cezası öngörülmektedir. Kira süresi 5 yılı aşkın sözleşmelerde kiraya veren rayiç kira bedelini talep edebilir. Bu durumda artık yüzde 25 sınırlaması söz konusu olmaz. Bu durumda emsal rayiç kira bedelleri dikkate alınarak kira bedeli mahkemece tespit edilir. Mal sahipleri çoğu kez kira sözleşmesiyle birlikte boş olarak ‘tahliye taahhüdü’ imzalatıyor. Bu durumda kiraya veren boş olarak imzalattığı tahliye taahhüdünü eğer kiracısı istediği kira artışını kabul etmezse doldurup kiracıyı tahliye edebilmektedir.” açıklamasını yaptı.
