İstanbul Boğazı’nı en çok kullanan Rusya’dan uzmanlar Kanal İstanbul’u değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kanal İstanbul’un yapımına en kısa zamanda başlayacağını açıklamasının ardından Rus uzmanlar, yeni kanalın Karadeniz ve Marmara Denizi arasındaki trafiği artırma fırsatını sunacağını belirtti.
Rusya Yüksek Ekonomi Okulu Çevre Ekonomisi ve Çevre Politikası Enstitüsü Başkanı Aleksandr Bagin, yeni kanal için ciddi hazırlıklar yapıldığından emin olduğunu belirterek, “Kanalın yapımı teoride bölgenin çevresel dengesini bozabilir ve Marmara Denizi’nde hidrojen sülfür oranının artmasına yol açabilir. Bu yüzden Marmara Denizi yosun tutabilir. Bu da İstanbul sakinleri için hoş olmayan kokuya ve ekosistem için de bazı deniz hayvan türlerinin yok olmasına yol açabilir. Ancak bu tür sonuçların olasılığını belirlemek, projeye katılan Türk uzmanların görevi” şeklinde konuştu.
“Uygulanabilirlik açısında makul bir proje”
“Bu tür altyapı projeleri için dünyanın her bir yerinde stratejik çevresel değerlendirme yapılır. Yani henüz yatırım gerekçelerinin hazırlandığı aşamada çevre, iklim ve biyoçeşitliliğe etkiler ile ilgili tüm sorunların yansıtıldığı değerlendirme yapılır. Ayrıca böyle projeler uygulanırken ekonomik ve sosyal sonuçlar değerlendirilir. Aynı şekilde bu prosedür karar verme sürecine dahil edilir ve somut çözümler tam da bunun esasında geliştirilir. Bu yüzden projenin çevresel sonuçlar açısından dengeli olacağını düşünüyorum”.
Ekonomik uygulanabilirlik açısından projenin makul olduğunun altını çizen Rus uzman, “İstanbul Boğazı ve misal Süveyş Kanalı gerçekten de muazzam şekilde aşırı yoğunluk yaşanıyor” dedi.
“Çevresel etkileri olabilir”
Çevresel açıdan Karadeniz’in, yüksek oranda hidrojen sülfür içermesiyle ilgili belirli bir özelliğe sahip olduğunu belirten Bagin, “Kanalın yapımı teoride bölgenin çevresel dengesini bozabilir ve Marmara Denizi’nde hidrojen sülfür oranının artmasına yol açabilir. Bu yüzden Marmara Denizi yosun tutabilir. Bu da İstanbul sakinleri için hoş olmayan kokuya ve ekosistem için de bazı deniz hayvan türlerinin yok olmasına yol açabilir. Ancak bu tür sonuçların olasılığını belirlemek, projeye katılan Türk uzmanların görevi” ifadelerini kullandı.
“Ticaret hacmini artıracak”
Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Yakındoğu ve Ortadoğu Merkezi Başkanı Vladimir Fitin, Kanal İstanbul projesinin hayata geçirilmesinin zorluklarını ve faydalarını gördüğünü belirterek bu konuda şu yorumda bulundu:
“Böylesine dev bir projenin maliyeti 10 milyar dolar, yani çok pahalı, Türkiye’deki durum ise bulutsuz değil. Teknik çalışmalar henüz tamamlanmadı, ama kanal mevcut şekliyle İstanbul Boğazı’ndan daha sığ ve dar. Proje ayrıca toplum liderlerinin görüşü açısından da tartışılır bir proje. Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu projeye karşı çıkarken Cumhurbaşkanı Erdoğan projeyi Cumhuriyet’in 100. kuruluş yıldönümüne kadar bitirme niyetinde”.
Aynı zamanda yeni kanalın İstanbul Boğazı’nı yoğunluktan kurtaracağının ve böylelikle daha geniş kapsamlı trafik sağlayacağından emin olduğunu kaydeden Fitin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu durumda ticaret hacmi elbette artacak, bu Rusya’yla olan ticareti de ilgilendiriyor. Bu arada enerji kaynaklarının transitinin yapılacağı ek boru hatlarının döşenmesi kanala alternatif olabilir”.
Kanal İstanbul Projesi Nedir?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2011’de açıklanan ve kamuoyunda “çılgın proje” olarak bilinen Kanal İstanbul Projesi, Küçükçekmece – Sazlıdere – Durusu koridorundan geçecek.
Kanal İstanbul Projesi’nin inşaat safhasının yaklaşık 5 yıl, asgari ekonomik ömrünün de 100 yıl olması planlanıyor. Yaklaşık 45 kilometre uzunluğunda olacak proje kapsamında; 7 karayolu köprüsü, biri köprü diğeri yer altı geçişi olmak üzere toplam 2 demiryolu geçişi, 2 metro geçişi olacak.
Kanal İstanbul’un toplam alanı 26 bin hektar olacak. Yatay mimari ile sadece 4-5 katlı binalara izin verilecek alanda 500 bin kişilik nüfus planlanıyor.
Proje Bakanlık Tarafından Yürütülüyor
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından projelendirilen Kanal İstanbul projesinin ÇED süreci Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülüyor. Kanal İstanbul’un etrafında kurulacak yeni şehri planlamak için de 2018 yılında İBB, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı arasında protokol imzalanmıştı. Protokole göre İBB ve İSKİ’nin kanal güzergahındaki arazileri TOKİ’ye devredilecek. TOKİ’ye devredilen tüm alanlardan elde edilen gelir de kanalın finansmanında kullanılacak.
7 Yılda Tamamlanacak
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan son ÇED raporuna göre Küçükçekmece, Avcılar, Arnavutköy ve Başakşehir ilçelerinden geçecek yaklaşık 45 km uzunluğunda ve 20.75 metre derinliğinde olan Kanal İstanbul projesinin maliyeti 75 milyar TL olarak hesaplandı. Kanalın yapımı ile birlikte Küçükçekmece Gölü’nü Marmara Denizi’nden ayıran köprü durumundaki kara parçası yaklaşık bir kilometre açılacak. Daha önce Marmara Denizi’ne yapılması planlanan 3 yapay takım adadan ve Sazlıdere Yat Limanı’ndan vazgeçildi. 7 yılda tamamlanması planlanan kanal için 4 yıl boyunca kazı yapılacak ve 1 milyar 155 milyon 668 bin metreküp hafriyat çıkacak.
