Türkiye genelinde 6.7 milyon riskli yapının yenilenmesi için başlayan kentsel dönüşüm seferberliğinde süreci hızlandıracak yeni kararlar alındı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vatandaşın mağdur olmaması için Ekim 2019’da bir düzenleme yapmış ve dönüşüm sözleşmelerinin tek taraflı feshedilmesinin önünü açmıştı. Müteahhit firma tarafından inşaata 1 yıl başlanmaması ya da inşaatın 6 ay durması halinde vatandaş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne başvurarak sözleşme iptalini istiyordu. Alınan son kararla sözleşme iptalindeki yetki İstanbul’da 39 ilçe belediyesine verildi.
İstanbul’da riskli yapı ve dönüşüm projeleri sayısının diğer illere oranla daha fazla olduğunu söyleyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, sürecin hızlanması adına bu kararın alındığını belirtti. Gürgen, “Daha önce riskli yapı kararının onaylanması, kira yardımı ve dönüşüm kararına katılmayanların pay satışında yetkiyi ilçe belediyelerine vermiştik. Son aldığımız kararla sözleşme iptalleri de belediyelerce sağlanacak. İl genelinde tüm sözleşme iptal değerlendirmelerinin tek bir yerden yapılması yerine bu şekilde ilerlemesi vatandaşın lehine olacak” dedi. Gürgen, bugüne kadar İstanbul’da yaklaşık 300 sözleşme iptal başvurusu aldıklarını söyledi. Bu da binlerce ailenin dönüşüm mağduru olduğuna işaret ediyor.
Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Hikmet Güngör, kentsel dönüşüm dahilinde yapılan birçok sözleşmede yüklenici firmaların yükümlülüklerini yerine getirmediğine vurgu yaptı. Ağır işleyen ya da yarım kalan projeler nedeniyle vatandaşın mağdur olduğunu belirten Güngör, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu mağduriyeti engellemek için son derece önemli bir adım atarak arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine tek taraflı fesif hakkı getirmişti. Ancak İstanbul’da ciddi yoğunluk vardı. Şimdi bu yetkinin ilçe belediyelerine geçmesi bakanlığın bu alanda attığı ikinci önemli adım oldu. Vatandaş bakacak, eğer firma inşaatı yapmıyorsa ilçe belediyesine başvurusunu yapacak. Sözleşme iptali sonrası yeni firmalarla anlaşma sağlanacak. Böylece riskli yapıların yenilenmesi de hız kazanacak” dedi.
Türkiye genelinde yaklaşık 28.6 milyon konut yer alıyorken bunun 6.7 milyonu riskli. Yaklaşık 1.5 milyon konutun da acilen dönüşmesi gerekiyor. İstanbul’da ise 6.1 milyon konut, 1.1 milyon iş yeri yer alıyor. İstanbul’da da riskli 1.5 milyon konut bulunuyor. Bunlardan da 300 bininin acil bir şekilde dönüştürmesi bekleniyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hedefi ülke genelinde her yıl 300 bin konut olmak üzere acil dönüşmesi gereken 1.5 milyon konutun dönüşümünü 5 yıl içinde tamamlamak.
