Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanun kapsamında konut ve inşaat sektörünü yakından ilgilendiren birçok madde bulunuyor.
İnşaat sektöründe birçok düzenlemenin yer aldığı Çevre
Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanun kapsamında çevrenin korunması, çevre kirliliğinin
önlenmesi ve giderilmesi için plastik poşet, plastik ambalaj kullanımının
azaltılması, depozito uygulaması, kirliliğin önlenmesine yönelik teminat
alınması gibi mekanizmalar kullanılacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çevre kirliliğinin
önlenmesi için belirleyeceği ambalajlar için depozito uygulamasını 1 Ocak 2021
tarihinden itibaren zorunlu olacak.
Depozito kapsamındaki ambalajlı ürünlerin satış noktaları
depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlayacak.
Kaynakların verimli yönetimi ve plastik poşetlerden
kaynaklanan çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla plastik poşetler satış
noktalarında kullanıcıya veya tüketiciye ücret karşılığı verilecek.
Uygulanacak taban ücret 25 kuruştan az olmamak üzere Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulacak komisyon aracılığıyla belirlenecek
ve her yıl için güncellenecek.
Geri kazanım katılım payını ödemediği tespit edilenlere
katılım payı tutarının yüzde 20 fazlası idari para cezası uygulanacak.
Depozito uygulanmadan yıllık piyasaya sürülen ambalaj için
piyasaya sürenlere ton başına 100 lira, plastik poşetleri ücretsiz verdiği
tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her
metrekaresi için 10 lira idari para cezası verilecek.
Kanunla birlikte üretici, ithalatçı ve piyasaya sürenlerin
bireysel olarak atık toplama faaliyetlerini yapabilmeleri ve yetkilendirilmiş
kuruluş oluşturma yükümlülüğü kaldırıldı.
İmar Kanunu’na “Mekansal Strateji Planı” Başlığı Eklenecek
Kanuna göre, İmar Kanunu’na “Mekansal Strateji
Planı” başlığı ekleniyor. “Ekonomik, sosyal politikalar ve çevre
politikaları ile stratejilerini mekanla ilişkilendirerek fiziki gelişmeyi ve
sektörel kararları yönlendiren, ülke bütününde ve gerekli görülen bölgelerde
hazırlanan, raporu ile bütün olan plan” şeklinde tanımlanan mekansal
strateji planı doğrultusunda “nazım imar planı” ve “çevre düzeni
planı” tanımlarında da uyum değişiklikleri yapılacak.
Mekansal planlar, kapsadıkları alan ve amaçları için
mekansal strateji planlarına uygun olarak “çevre düzeni planları” ve
“imar planları” kademelerinden oluşacak. İmar planları ise
“nazım imar planı” ve “uygulama imar planı” olarak
ayrılacak. Her plan, bir üst kademedeki plana uygun şekilde hazırlanacak.
Mekansal strateji planlarında; kalkınma planı ile varsa
bölge planları, bölgesel gelişme stratejileri ve diğer strateji belgelerinde
ortaya konulan hedeflere bakılacak.
Büyükşehirlerde 1/25000 ölçekli nazım imar planının yapılmış
olması halinde, gerekli görülen bölgelerde 1/5000 ölçekli nazım imar
planlarının yapılmasına engel teşkil etmeyecek.
İmar mevzuatına konu edilen veriler arasına, gelişen
teknolojinin getirdiği yeni teknikler dikkate alınarak
“orto-görüntüler” de dahil ediliyor.
Nitelikli Yapılaşma İçin Sınıflandırılmış Yetki Belgesi
Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine
ilişkin hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her
türlü fenni mesuliyet, kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve
mühendisleri tarafından üstlenilebilecek.
Nitelikli yapılaşmanın sağlanabilmesi ve müteahhitlerin
ihtisaslaşmasının sağlanması için yetki belgeleri, Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından sınıflandırılacak.
Ruhsatsız veya mevzuata aykırı başlanan yapılar, idare
tarafından tespit edildiğinde mühürlenecek ve inşaatı durdurulacak. Ruhsata
bağlanamayacağı veya aykırılıklarının giderilemeyeceği anlaşılan yapılar, bir
aylık süre beklenmeden belediye veya valilik imkanlarıyla yıkılacak.
Bisiklet Yolları ve Bisiklet Park İstasyonları Zorunlu Olacak
1 Haziran 2019’dan itibaren imar uygulaması görmemiş
alanlarda hazırlanıp onaylanacak yeni imar planlarında, bisiklet yolları ile
bisiklet park istasyonları zorunlu hale gelecek. Topografya ve arazi eğimi
nedeniyle bisiklet yolu yapılamayan yerlerde ise yaya yolları düzenlenecek.
Yürürlükteki 1/25000 ölçekli çevre düzeni planları, 5 yıl
içinde üst ölçekli çevre düzeni planı veya nazım imar planına dönüştürülecek.
Bu süre içinde planlarda revizyon yapılamayacak.
Antalya’nın Aksu ilçesindeki Çalkaya bölgesindeki halkın
1990’lı yıllarda yapılan imar planlarına bağlı olarak 70’in üzerinde imar
uygulaması sonucu ortaya çıkan mağduriyetleri giderilecek.
Buna göre kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilen
alanlarda, tescilli olan mevcut parseller esas alınarak imar uygulanacak.
Yenilenebilir Enerji Üretim Santralleri
Kıyıda ve denizde, uygulama imar planı kararı ile enerji
iletim hatları yapılabilecek. Denizlerde, imar planı kararıyla Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığınca yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak ilan edilen
alanlarda yenilenebilir enerji üretim santralleri yapılabilecek.
Hazineye ait kamu konutlarından kat irtifakı kurulmuş
olanlar da bağımsız bölümler halinde satılabilecek ve bu konutlarda oturanlar
öncelikli alım hakkından yararlanabilecek.
Yazılı Uyarı, İdari Para Cezası ve Lisans İptali
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, riskli yapı tespiti için
lisanslandırılan kurum ve kuruluşların faaliyetlerini denetleyebilecek.
Görevlerini gereği gibi yerine getirmemeleri durumunda, işlenen fiilin
ağırlığına göre yazılı olarak uyarı, idari para cezası ve lisans iptal cezası
uygulanabilecek.
İki kez yazılı uyarı cezasından sonra uyarı cezasını
gerektiren başka bir fiilin tespit edilmesi, riskli yapı tespitinde yapıya
ilişkin verilerin eksik veya yanlış alınarak hesap yapılması sonucu riskli bir
yapının risksiz veya risksiz bir yapının riskli olarak tespit edilmesi ve
teknik inceleme yapılmadan “riskli yapı tespit raporu” hazırlanması
durumunda 15 bin lira idari para cezası verilecek.
Lisanslandırma şartlarının kaybedilmesi üzerine verilen süre
içinde şartların sağlanmaması, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı bilgi ve
belge sunulması, olmayan bir yapı hakkında “riskli yapı tespit
raporu” hazırlanması ile daha önce 3 kez idari para cezası alınmış olması
durumunda lisans iptal edilecek.
Lisansı iptal edilen kuruluşların ortakları, bu kuruluştaki
hisselerini devretseler dahi 5 yıl süreyle başka bir lisanslı kuruluşa ortak
olamayacak, bunların kurdukları kuruluşlara lisans verilmeyecek.
Harç Muafiyeti
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında
Kanun’da yapılan değişiklikle anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine,
kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine
geçici konut veya iş yeri tahsisi ya da kira yardımı yapılabilecek.
Bu kanun kapsamında hisseleri oranında paydaşların en az
üçte iki çoğunluğu ile alınan karara katılmayanların hisselerinin anlaşan diğer
maliklerce satın alınmak istenilmemesi durumunda riskli alanlar ve rezerv yapı
alanlarında, bu hisselerin rayiç bedeli bakanlıkça ödenmek kaydıyla Hazine
adına satın alınacak.
Bu kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve bu yapılarda
kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet eden veya
bunlarda iş yeri bulunanlara, bu amaçla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe
alınacak paraları, banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisna tutulacak.
Dönüşüm uygulamalarını teşvik etmek için yeni yapıların ilk
satışlarında harç muafiyeti getirilecek.
Bakanlık, riskli alanlar rezerv yapı alanları ve riskli
yapıların bulunduğu parsellerdeki uygulamalarda faydalanılmak üzere, özel
kanunlarla öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dahil, her tür ve ölçekteki
planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye, bu
standartları plan kararları ile tayin etmeye ve özel standartlar ihtiva eden
planlar ve kentsel tasarım projeleri yapmaya, yaptırmaya ve onaylamaya yetkili
olacak.
Kanunda, mahalli idarelerin İçişleri Bakanlığından Çevre ve
Şehircilik Bakanlığına bağlanması dolayısıyla bazı teknik düzenlemeler de yer
alıyor.